Op dit moment verhindert de verstopping van het energienetwerk, oftwel ‘netcongestie’, een verdere verduurzaming van de samenleving. Daarnaast geeft het nog meer overlast. Denk aan het uitblijven van de bouw van nieuwe woningen en bedrijfsontwikkelingen. Triest genoeg is dat eigenlijk geen nieuws meer. Wat misschien wel nieuws is, is dat de sleutel voor netcongestie tijdelijk lokaal ligt.
Ruimte
Het is wel de reden waarom TenneT, Enexis, Stedin en Liander miljarden per jaar investeren in uitbreiding. Het doel is om de capaciteit te verdubbelen – zelfs te verdrievoudigen op sommige plekken. Toch zal de impact ervan pas over enkele jaren weer lucht en ruimte geven op het net. Infrastructuurtrajecten zijn nou eenmaal traag en vergunningsintensief.
Impact
Volgens BCG kost netcongestie Nederland jaarlijks tussen de € 10 en € 40 miljard aan gemiste omzet en vertragingskosten. Een ambtelijke analyse wijst uit dat in totaal € 195–200 miljard nodig is voor een toekomstbestendig net tot 2040. Zijn wij slachtoffer van ons eigen succes? Een terechte vraag als je weet dat Nederland wereldwijd het hoogste aantal zonnepanelen per inwoner heeft. Maar dat succes drukt dus zwaar op het stroomnet.
Verloren
Zijn wij dan helemaal verloren? Nee, gelukkig niet. Met een lokale benadering kan er heel wat bereikt worden. Denk aan slimme, decentrale opslag en efficiënte benutting van bestaande infrastructuur. Maar ook dynamische tariefprikkels en lokale samenwerkingsverbanden. Deze slimme maatregelen kunnen soelaas bieden op relatief korte termijn.
Oplossingen
Zo kan decentrale opslag, zoals thuisbatterijen, wijkaccu’s en industriële batterijsystemen, het mogelijk maken om lokaal opgewekte zonne- of windenergie tijdelijk op te slaan en pas later terug te leveren. Hierdoor hoeft piekproductie niet direct het net op en worden spanningspieken vermeden.
Energiehubs
Ook energiehubs, waarin meerdere bedrijven of huishoudens hun ‘energie-opwek’, opslag en verbruik op elkaar afstemmen, worden steeds relevanter. Door binnen één wijk of bedrijventerrein met elkaar hierover afspraken te maken, wordt het net collectief ontlast en efficiënt benut.
Dynamisch
Ook het gebruik van Dynamische tarieven is een cruciaal gedragsinstrument. Door variabele stroomprijzen per uur, of langere tijdsperiode in te voeren, worden consumenten en bedrijven gemotiveerd in hun gedrag. Ze worden gestimuleerd om hun verbruik te verschuiven naar momenten van lokaal overschot. Op deze manier wordt energie efficiënter benut, precies daar waar het stroomnet onder druk staat.
Flexibel
Verder kunnen ‘op maat gemaakte’ energie-contracten flexibele afnemers, zoals datacenters, laadpleinen of productielocaties, gestimuleerd worden om hun gebruik te optimaliseren. Denk aan het verminderen van hun energievraag in piekuren of zelfs juist opgeslagen stroom terugleveren uit eerdere opslag tijdens netdrukte.
Lapmiddel
Samen zorgen deze maatregelen voor een flexibel energiesysteem wat ruimte kan blijven bieden voor ontwikkelingen. Het kan de energietransitie blijven ondersteunen en maakt ruimte voor duurzame groei. Al met al blijft het natuurlijk wel een ’lapmiddel’. Investeren en wetgeving versnellen, is het structureel oplossen van het probleem.
Actueel
Wil je op de hoogte blijven van actueel duurzaam nieuws, groene innovaties, tips en meer? Volg dan hét duurzaamheidsplatform van Nederland en schrijf je dan hieronder in voor de Nieuwsbrief. Wil je direct beginnen met impact maken? Kies dan hier hoe je dit wilt doen:
> als werkgever
> als professional
